Bluszczyk kurdybanek ( Glechoma hederacea ) to niska, płożąca się roślinka, która pospolicie i chętnie rośnie i w słońcu i w cieniu, w ziemi żyznej i jałowej, która jeśli pozwoli się jej zapuścić swobodnie korzonki zarośnie miłym dywanem spory obszar. Dawniej nazywano go zaroślana dziewczynka, bluszczyk ziemny, a jako jeden z pierwszych pojawia się tuż po zimie i to z niego przygotowywano dawniej pierwszą zupę. Zielony kolor listków zachowuje nawet pod śniegiem. W lecznictwie ludowym (a znany był juz w Średniowieczu) bluszczyk kurdybanek uznawany był za roślinę czyszczącą krew, moczopędną, pobudzającą trawienie i przyśpieszającą przemianę materii. Surowiec stanowi ziele kurdybanka, czyli cała jego nadziemna część. Zbierać warto go ze stanowisk słonecznych, w tych miejscach bowiem gromadzi większą ilość swoich zdrowotnych składników. Bluszczyk kurdybanek jest zielem, które może być stosowane u małych dzieci. Jest zielem, które stosowane jest przeciw zatruciu ołowiem.
Zawiera:
- olejek eteryczny (bogaty w kamfen, pinokamfen, pinen, mircen, menton, pulegon),
- triterpeny i seskwiterpeny (glechomanolid, glechomafuran, kwas ursolowy, kwas oleanolowy i ich pochodne),
- garbniki (6-7%),
- flawonoidy (kwercetyna, luteolina, apigenina),
- kwasy fenolowe (rozmarynowy, ferulowy, kawowy, syryngowy, waniliowy),
- gorycze,
- glikozydy saponinowe,
Bluszczyk kurdybanek ( Glechoma hederacea)
Zwarte w bluszczyku związki działają odtruwająco, poprawiają przemianę materii i zwięszają produkcję moczu. Fenolokwasy, flawonoidy i garbniki mają właściwości tworzenia związków chelatowych z niektórymi metalami i w ten sposób umożliwiają ich usuwanie z zółcią i moczem, a terpeny wiążą się z niektórymi węglowodorami. Flawonoidy odpowiedzialne są za działanie przeciwwysiekowe i przeciwzapalne, garbniki działają odkażająco i ściągająco, saponozydy zwiększają diurezę (produkcję moczu).
Przetwory z bluszczyka zaleca się nie tylko w leczeniu zatruć, ale również w celu ochronienia wątroby przed uszkodzeniem toksycznym, zwiększenia wydzielania żółci, normalizacji perystaltyki przewodu pokarmowego oraz trawienia i wchłaniania.
Zbiór: od połowy kwietnia do października, optymalna zawartość składników w czasie kwitnienia
Co zbieramy: surowcem jest całe ziele
Działanie:
- żółciopędne,
- moczopędne,
- odtruwająco
- przeciwzapalne,
- tonizujące,
- rozkurczowe,
- wykrztuśne,
- wzmacnia odporność- wzmaga leukopoezę, przez co wyraźnie zwiększa liczbę leukocytów,
- przyśpiesza tętno poprzez wzmacniający (kardiotoniczny) wpływ na serce,
- reguluje wypróżnienia i przemianę materii,
- zwiększa zapotrzebowanie organizmu na tlen poprzez przyśpieszenie oddechów (oddychanie staje się głębokie i pełne, a zarazem odbywa się szybciej),
- zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, śliny i soku trzustkowego; polepsza trawienie,
Wskazania:
- obniżona odporność,
- choroby układu oddechowego, katar, kaszel,duszności,
- zawroty głowy i szum w uszach,
- choroby skórne (okłady z naparu),
- kamica moczowa i żółciowa,
- skąpomocz,
- zastoje żółci,
- choroby wątroby,
- skurcze jelitowe i żołądka,
- zaburzenia trawienia (wzdęcia, odbijanie, burczenie i przelewanie w jelitach, zła perystaltyka jelit),
- niedokwaśność treści żołądka, brak apetytu, zaparcia, zaburzenia metaboliczne,
- biegunki,
- przeziębienie, gorączka,
- choroby trzustki
PRZETWORY Z KURDYBANKA ( o przetworach i preparatach z roślin więcej TU):
Napar: 2 łyżki suszu zalać 2 szklankami wrzącej wody, odstawić na 20 minut, przecedzić. Pić 3-4 razy dziennie po 200 ml
dzieci wg dr Różańskiego: niemowlęta ważące 3 kg – 8-9 ml, 4 kg – 11 ml, 5 kg – 14 ml, 7 kg – 20 ml, 3-4 razy dziennie dzieci: 1 rok – 25 ml, 3 lata – 40 ml, 7 lat – 68 ml, 10 lat – 90 ml,
Nalewka kurdybankowa – 1/2 szklanki suchego ziela zalać 400 ml wódki, macerować 14 dni, przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dziennie po 1-2 łyżeczki w 50 ml wody lub mleka z miodem.
Intrakt – 1/2 szklanki świeżego ziela przemielonego przez maszynkę lub drobno posiekanego zalać 400 ml gorącego alkoholu 40-60%, macerować 10 dni, przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dienie po 10 ml;
dzieci: 3 lata – 2 ml, 7 lat- 3 ml, 10 lat – 4 ml, 15 lat. – 7-8 ml, w 50 ml wody lub w mleku z miodem
Syrop kurdybankowy – świeże ziele przepuścić przez sokowirówkę, do 100 ml soku wlać 100 ml miodu, dodać 100 g cukru, dodać cynamon oraz sok z 1 cytryny, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dziennie po 1-2 łyżki. Syrop kurdybankowy to znakomity lek dla dzieci – podawać 2 łyżeczki tego preparatu 4 razy dziennie, działa on silnie wzmacniająco i wykrztuśnie.
Miód bluszczykowy: suche ziele zmielić w młynku do kawy, na 1 płaską łyżeczkę zmielonego kurdybanka dodać 2 łyżki miodu oraz 10 kropli wódki lub gliceryny, wymieszać. Zażywać 3 razy dziennie po 1 łyżce., dzieciom podawać 1-2 łyżeczki miodu 3-4 razy dziennie.
Zawiesina bluszczykowa: na każdą 1 łyżkę czubatą sproszkowanego ziela dać 5 łyżek gliceryny, 3 łyżki miodu i 2 łyżki dowolnego soku owocowego, wszystko wymieszać. Przed zażyciem wstrząsnąć zawiesiną. Pić 2-3 razy dziennie po 3 łyżki w osłabieniu, rekonwalescencji, chorobach zakaźnych, zaparciach, otyłości i zaburzeniach trawiennych, kaszlu.
Dr Różański proponuje też mieszankę ziół do zatosowania w obniżonej odporności, zbyt niskiej liczbie limfocytów we krwi, zatruciach, zaburzeniach trawienia, chorobach wątroby, nerek i pęcherzyka żółciowego oraz trzustki, zaparciach, ogólne osłabieniu,
- ziele bluszczyka kurdybanka – 2 łyżki
- ziele lub korzeń mniszka – 1 łyżka
- liść (ziele) pokrzywy – 1 łyżka
- ziele glistnika – 1 łyżka
- liść babki – 1 łyżka
Wymieszać, robić napar: 2 łyżki mieszanki zalać 2 szklankami wrzątku, odstawić na 20 minut, przecedzić. Pić 4 razy dziennie po 200 ml, dzieci; 1 rok – 30 ml, 3 lata – 40 ml, 7 lat – 68 ml, 10 lat – 90 ml, po 3-4 razy dziennie.
źródła:
http ://www.rozanski.ch/fitoterapia1.htm
dr Czesław Bańkowski, dr Jan Serwatka: Pożyteczne chwasty. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1977, s. 18‒19
Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959
Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005
Z bluszczyka można robić maselko, część składników jest rozpuszczalna w tluszczu i dobrze przenika