Pokrzywa zwyczajna to jedna z najcenniejszych i najpowszechniej rosnących roślin o wielu właściwościach, bezcennej leczniczej mocy, wspaniałym składzie i nieskończonym potencjale zastosowań, och i ach! 🙂 Znana jest pod nazwami pokrzywa żgajka, parzawka, pokrzywa wielka, pokrzywa dwupienna, pokrzywa parząca, jest nie do pomylenia z żadnym innym łąkowym ziółkiem. Któż bowiem nie został przez nią srodze poparzony?

• 

• 

Pokrzywa jest źródłem bardzo wielu związków, minerałów i witamin, znaleźć można je w całym zielu, samych liściach oraz w korzeniach. Wiele właściwości pokrzywy ma związek z jej silnym działaniem moczopędnym, dzięki czemu leczy nerki, pozwala pozbywać się, obrzęków, nadmiaru soli, odtruwa, wspiera chorych na reumatyzm i choroby autoimmunologiczne. Ponadto ma działanie przeciwkrwotoczne, rozgrzewające- coś dla osób u których dłonie i stopy zawsze są zimne, odżywcze, przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe, przeciwkamicze, poprawia przemianę materii, pobudzają regenerację tkanek, w anemii -krwiotwórcza, witaminizująca, pomocna w alergii, hamuje stany zapalne w układzie moczowym i pokarmowym, wzmaga naturalną odporność, poprawia stan włosów, skóry i paznokci… I tak bez końca.

Pokrzywę warto pić w łagodzeniu bólu stawów. W okolicach stawów dochodzi do odkładania się złogów i kryształów moczanowych, a także do wzrostu stężenia kwasu moczowego we krwi, pokrzywa dzięki moczopędnemu i saluretycznemu działaniu jest w stanie znacznie ograniczyć te procesy i ułatwia usuwanie już istniejących złogów.

Zastosowane zewnętrznie preparaty z pokrzywy działają przeciwbakteryjnie, przeciwłojotokowo, przeciwtrądzikowo, przeciwłupieżowo, wzmacniają cebulki, leczą trądzik, łojotokowe zapalenie skóry, poprawiają ukrwienie i koloryt skóry, zapobiegają przetłuszczaniu się włosów. Woda pokrzywowa oczyszcza i pielęgnuje skórę oraz włosy – na końcu napiszę jak ją zrobić :).

Preparaty z kłącza i korzenia pokrzywy przydadzą się panom z łagodnym przerostem prostaty, działanie tych preparatów zmniejszą ból, stan zapalny i obrzęk tego gruczołu. Wynika to z obecności związków będących inhibitorami elastazy leukocytowej, cyklooksygenazy i 5-lipooksygenazy. Obniżają też poziom białka, które wiąże hormony płciowe – estrogeny i androgeny, hamują aromatazę – enzym, który warunkuje przemianę androstendionu do estronu, a testosteronu do estradiolu. Podwyższone stężenie aromatazy u mężczyzn obniża poziom testosteronu i podniesienie poziomu estrogenów, a w efekcie ginekomastię, czyli przerost gruczołów piersiowych.

Zbiór:
ziele- koniec kwietnia- październik, optymalna zawartość związków to maj i czerwiec, później obrywamy tylko wierzchołki,
korzeń- wczesna wiosna lub jesień
Co zbieramy: ziele, same liście, rzadziej korzeń

Pokrzywa zawiera (korzeń nie zawiera jedynie chlorofilu):

• wit, C – 100-270 mg/100 g,
• karoten – do 20 mg,
• chlorofil alfa- i beta-  2,5-5%,
• ksantofll – 0,12%,
• wit. K – 0,64%,
• sole mineralne – dużo żelaza, wapnia, krzemu, manganu, magnezu, potasu, fosforu i miedzi,
• acetylocholinę, histaminę, serotoninę,
• witaminy z grupy B: ryboflawinę, kw. pantotenowy, tiaminę, pirydoksynę,
• kwasy organiczne: mrówkowy, masłowy, kawowy, kumarowy, bursztynowy, palmitynowy, pantotenowy, neochlorogenowy, octowy, szczawiowy, fosforowy, kawoilojabłkowy, glikolowy, kwas linolowy i linolenowy,
• kwas krzemowy, krzemionkę,
• garbniki, lecytynę, lignany,
• skopoletyna (0,0001-0,01%),
• sterole: β-sitosterol (0,2-1%), stigmasterol, kampesterol
• terpeny,
• violaksantyna,
• antocyjany, kwas pantotenowy,
• flawonoidy (kemferol, kwercetyna, rutyna, izoramnetyna),

Wskazania:

• stany zapalne układu moczowego, kamica moczowa,
• łagodny przerost prostaty (stopień 1 i 2),
• trądzik, łojotok, choroby skóry (płukanie skóry głowy, okłady)
• przewlekłe choroby skóry (w dermatologii i kosmetyce, oraz doustnie),
• słaby wzrost paznokci i włosów,
• zaburzenia przemiany materii, zatrucia i kuracje odtruwające,
• obrzęki, w tym na tle niewydolności krążenia i nadciśnienia,
• skłonności do krwotoków i wybroczyn,
• zimne dłonie i stopy, niedokrwistość,
• osłabienie fizyczne i psychiczne,
• choroby trzustki,
• choroby reumatyczne,
• alergie,
• cukrzyca,
• miażdżyca,
• obniżona odporność

PRZETWORY Z POKRZYWY ( o przetworach i preparatach z roślin więcej TU):

Dr Różański podaje mnóstwo preparatów jakie można przygotować z pokrzywy TU  I uwaga: dzieci także mogą pić pokrzywę!

Napar: Najpopularniejszym daniem z pokrzywy jest napar, czyli herbatka, można ją pić codziennie: 2 łyżki pokrzywy na 2 szklanki wrzątku, pijemy 3-4 szklanki dziennie na ciepło, na chłodno,zawsze 🙂 Naparem i odwarem można płukać głowę po umyciu w chorobach łojotokowych i łupieżu.
Odwar: Przypomnę, że odwar sporządzamy z części twardszych jak korzeń, kłącze, kora, gałązki (w tym skrzyp): 3 łyżki kłączy i korzeni na 2 szklanki wody: zalać zimną wodą, gotować 5 minut, odstawić na 30, przecedzić , pić 3-4 szklanki dziennie.
Macerat: Zaleta maceratu – niczego nie gotujemy! 4 łyżki świeżego rozdrobnionego ziela lub liści zalewamy 1 szklanką przegotowanej ale ostudzonej wody, pozostawić na 6-8 godzin, odcedzić i pić jak powyżej.
Sok z pokrzywy: Wiele osób korzysta z sokowirówek i wyciskarek, to z pewnością przepis dla nich, choć sok z pokrzywy jest wg mnie ohydny :(, zważywszy jednak na wartości- warto być twardym. Świeże liście lub ziele wycisnąć lub zmielić, zalać ostudzoną, przegotowaną wodą – połową ilości surowca, odstawić na 8 godzin, odcedzić, przechowywać w lodówce do 5 dni. Pić 4 razy dziennie po 2 łyżki. Sok można utrwalić na dłużej przez zalanie alkoholem 40-60% pół na pół, winem w stosunku 1:2 , miodem w stosunku 1:2 lub zasypanie cukrem w stosunku 2:1. Utrwalony sok pić 4 razy dziennie po 1 łyżce.
Intrakt, czyli alkoholatura: pół szkalnki świeżego i rozdrobnionego ziela zalać 300 ml wódki (o temperaturze pokojowej lub gorącego), pozostawić na 14 dni, odcedzić. Można pić zamiast herbat 3-4 razy dziennie po łyżeczce lub stosować na skórę: 1 łyżkę takiego wyciągu rozcieńczyc w połowie szkalnki wody i wcierać w skórę głowy co 2 dni przez 2 tygodnie.
Alkoholomiód pokrzywowy: do wyciągu alkoholowego dodać miodu w proporcji 1:1, pić 3-4 razy dziennie po 1 łyżce.
Miód pokrzywowy: Na 1 łyżeczkę miałko zmielonej pokrzywy dodajemy 1 łyżkę miodu i 10 kropli wódki lub gliceryny, mieszamy i odstawiamy 3 dni. Pić 3 razy dziennie po 1 łyżce. Wstrząsnąć przed użyciem.
Olej pokrzywowy: Największe zastosowanie będzie miał w kosmetyce i dermatologii. Służy do okładów, produkcji domowych kremów, preparatów do odżywienia i poprawy kondycji włosów, do natłuszczania suchej skóry, pękających pięt i zrogowaciałych łokci, kolan, jako maseczka na cerę trądzikową. Połowę szklanki świeżego lub suchego ziela zalać 100 ml oleju o temp. 60^o C, pozostawić na 7dni, przefiltrować. Pić 3 razy dziennie po 1 łyżce lub stosować jak wyżej.

POKRZYWA W KOSMETYCE:

Wcierka pokrzywowa : łyżkę korzenia zalać szklanką wody, doprowadzić do wrzenia, pogotować 5 minut na małym ogniu, odcedzić. Wcierać w skórę głowy na wzmocnienie włosów, przy wypadaniu włosów, w lojotoku i łupieżu. Odwar można 3 dni przechować w lodówce. Nadaje sie również do przemywania skóry uszkodzonej, swędzącej.

• 

POKRZYWA W KUCHNI:

Warto spożywać pokrzywę nie tylko w formie typowo farmaceutycznych postaci jak wyżej, pokrzywa jest wdzięcznym materiałem do rozmaitych dzieł kulinarnych. Jadałam już zupę z pokrzywy, pesto, pastę do kanapek, sałatki rozmaite. Oprócz wymienionych powyżej przetworów o działaniu leczącym, poniżej znajduje się kilka propozycji na zjadanie sporych ilości mikroelementów i witamin w bardzo przystępnej formie 🙂

Pesto z pokrzywy 1:

• szklanka listków pokrzywy
• garść migdałów
• pół szklanki oleju z lnianki, ekologicznego rzepakowego lub takiego jaki nam pasuje (oliwa z oliwek jest bardzo charakterna, ale też może być)
• 1-2 ząbki czosnku
• łyżeczka płatków drożdżowych nieaktywnych lub 2 łyżeczki sera parmezan (jest słony,, wtedy lepiej nie dodawać soli)
• pęczek pietruszki
• odrobina pieprzu
• ewentualnie sól i łyżeczka sosu sojowego (opcjonalnie)

Migdały uprażyć, pokrzywę umyć i osuszyć a potem wszystko starannie zblendować. Pesto jemy jako sosik do upieczonych warzyw, pastę do kanapek, dodatek do sosów do makaronu…. dowolnie 🙂

Pesto z pokrzywy 2:

• szklanka listków pokrzywy
• 1 łyżka nasion dyni
• 1/3 szklanki oliwy z oliwek
• 1 ząbek czosnku
• łyżka płatków drożdżowych nieaktywnych lub łyżka parmezanu (słony!)
• sól do smaku jeśli wolimy bardziej słone

Tak jak poprzednio – dynię prażymy, blendujemy na drobno z czosnkiem, a potem pokrzywę i całą resztę 🙂

Zupa pokrzywowa 1:

• 3 garści listków pokrzywy
• 1 mały por (lub wcale)
• 1/4 selera
• 5 ząbków czosnku lub posiekana garść czosnku niedźwiedziego
• 1/2 łyżeczki gałki muszkatołowej
• 2 łyżki masła lub oleju kokosowego
• 1 cebula
• 4 ziemniaki
• 2 marchewki
• 1 pietruszka
• pieprz, sól
• 1 gałązka lubczyku
• natka pietruszki
• koperek
• śmietana lub jogurt do zupy

Pokrzywę posiekać w rękawiczkach, warzywa obrać. Rozpuścić tłuszcz, przesmażyć czosnek, cebulę i pora, następnie dodać pozostałe warzywa, gałkę muszkatołową i po chwili wlać 2 litry wody. Po 15 minutach dodać pokrzywę i lubczyk, gotować kolejne 15 minut. Doprawić do smaku, posypać natką pietruszki i koperku, przed podaniem dodać śmietanę lub jogurt. Jeśli ktoś lubi, można zblendować 🙂 Tą zupę robiłam i znam, jest warta tej próby! Zupę z pokrzywy można zrobić na bardzo wiele sposobów, dodać ją do zwykłego bulionu, warzywnego lub wywaru, z wędzonką, z jajkiem, można zabielić kwaśną śmietaną, jednak nie wyobrażam jej sobie bez nuty czosnku i gałki muszkatołowej.

Zupa pokrzywowa 2 (z mlekiem kokosowym):

•  3 litry młodych listków pokrzywy
• 1 puszka mleka kokosowego
• 3 litry wody
• 2 marchewki
• 1 pietruszka,
• 2 cebule
• 3 ziemniaki
• 2 ząbki czosnku
• olej
• sól, pieprz

Cebulę i czosnek zeszklić, dodać bulion, posiekaną pokrzywę i warzywa pokrojone w kosteczkę, doprawić, gotować 20 minut i zblendować. 🙂 Podawać z grzankami, tostami lub świeżym pieczywem wg upodobań :).

POKRZYWA W OGRODNICTWIE

Pokrzywa rośnie wszędzie, ale zdecydowanie lubi miejsca bogate w azot. Ogrodnicy i działkowcy, choć jest ona dla nich uciążliwym chwastem stosują zrobione z niej opryski przeciwko szkodnikom: mszycom, szarej pleśni, przędziorkom, jako nawóz, przyspieszacz kompostowania (bez korzeni i nasion). Robiona przeze mnie gnojówka do tej pory była NIEZAWODNA.

Gnojówka z pokrzywy: Pokrzywę- duży bukiet przed kwitnieniem pociąć i zalać 10 l odstanej wody. Przykryć siatką lub czymkolwiek przewiewnym aby nie wpadały owady. Odstawić, ale uprzedzam, bardzo cuchnie, można dodać mączki skalnej aby tą okropną woń zneutralizować. Gnojówkę mieszać 2 x dziennie aby dobrze ją napowietrzyć, po 2-4 tygodniach fermentacja się kończy i można jej użyć. Po rozcieńczeniu!!!

nawóz: 1:10 lub 1:20 do nawożenia drzew, krzewów owocowych, kwiatów, warzyw- z wyjątkiem czosnku, cebuli, fasoli i grochu

oprysk: 1:20 do oprysków (co 3 dni) przeciw mszycom, przędziorkom, mączniakowi rzekomemu i w chlorozie liści

źródła:

www.rozanski.ch/fitoterapia3.htm
http://www.czytelniamedyczna.pl/3816,wlasciwosci-lecznicze-pokrzywy-zwyczajnej-urtica-dioica-la.html
http://www.czytelniamedyczna.pl/2449,fitoterapia-w-urologii.html
http://agnieszkamaciag.pl/wzmacniajaca-zupa-z-pokrzywy/