Dzika róża to niezaprzeczalnie jeden z najpiękniejszych i najsmaczniejszych darów natury. Wartością dla nas są owoce, liście, płatki tego krzewu, a z nasion owoców róży tłoczy się olej zawierający witaminę A oraz kwasy omega-3 i omega-6. Preparaty z dzikiej róży mają działanie witaminizujące, immunostymulujące, wzmacniające, przeciwzapalne, antyalergiczne, przeciwobrzękowe, moczopędne, odtruwające, prebiotyczne, wzmacniają naczynia krwionośne oraz działają delikatnie rozwalniająco. Osoby z chorobami układu oddechowego i rekonwalescenci powinny korzystać z jej przetworów, związki zawarte w różach wspierają regenerację nabłonka i kondycję płuc. Róża słynie z bogactwa witaminy witaminy C, której ma znacznie więcej niż cytrusy. Zawartość w owocach świeżych może sięgać 5%, natomiast w suszonych lub mrożonych spada nawet do ilości śladowych, niemniej zwykle mieści się między 1-2%. Wartość witaminy spada po przemrożeniu owoców, natomiast wzrasta ich słodycz, ilość pektyn i poprawia się ich smak. Owoce zebrane ze słonecznego stanowiska najlepiej zbierać tuż przed dojrzeniem i suszyć w temperaturze 30-40 stopni w ciemnym miejscu. Warto przerabiać owoce róży w stanie świeżym, na domowe przetwory dziką różę warto zbierać między czerwcem a sierpniem, natomiast na popularne trunki – wino i nalewki, zbioru dokonujemy jesienią w okolicy przymrozków.
Płatki róż są zasobne w kwasy organiczne, oleje tłuszczowe, witaminę C, mikroelementy, i z tego względu płatki dzikiej róży znalazły zastosowanie w lecznictwie, kuchni i w kosmetyce.
W Polsce najczęściej występują róża szypszyna, czyli psia (Rosa canina) i pomarszczona – inaczej fałdzistolistna, japońska, (Rosa rugosa), rzadziej spotkamy różę rdzawą (R. rubiginosa),
róża girlandową (Rosa majalis), jabłkowatą (R. pomifera), alpejską (R.alpina). W zasadzie każda róża w naszym klimacie jest jadalna, ma właściwości prozdrowotne i nadaje się do przetwarzania, z wyjątkiem róży gęstokolczastej, której dojrzałe owoce są czarne, a ich smak jest gorzki.

Przetwory z róż są bezpieczne dla dzieci, kobiet w ciąży i w okresie laktacji 🙂

• 

Zbiór: kwiecień- wrzesień- płatki, sierpień- listopad- owoce,
Co zbieramy: owoce, płatki, liście,

Owoc róży zawiera:

• witaminy: C – 300-1200 mg/100 g, A- 10.000 j.m., wit. P – 600 mg, wit. K – 400 ug, wit. B1 – 150 ug wit. B2 – 100 ug, wit. PP – 1300 ug, E, PP, B6,
• minerały: sód, potas, fosfor, wapń, magnez, jod, żelazo, fluor, mangan, miedź, cynk
• polifenole- 2-2,64%, leukoantocyjany i katechiny,
• flawonoidy: rutyna, tylirozyd, astragalina, izokwercytryna, kwercetyna – działają przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, są antyoksydantami,
• antocyjany
• barwnik – likopinę,
• kwasy organiczne: jabłkowy, bursztynowy, cytrynowy, szczawiowy- działają lekko rozwalniająco,
• karotenoidy: likopen, beta-karoten, zeaksantyna, ksantofil,
• fitosterole,,
• nienasycone kwasy tłuszczowe w nasionach,
• pektyny,
• garbniki ,
• alkohole cukrowe: sorbitol, inozytol,
• olejek eteryczny,
• saponiny,
• galaktolipid- działa przeciwzapalnie i przeciwreumatycznie,

Liście i płatki róży działają:

• witaminizująco,
• wykrztuśnie,
• uspokajająco,
• rozkurczowo,
• żółciopędnie,
• moczopędnie,

Owoce róży działają:

• odżywczo, witaminizująco,
• rozkurczowo,
• moczopędnie,
• odtruwająco,
• lekko żółciopędnie,
• przeciwalergicznie,
• uspokajająco,
• przeciwkaszlowo, wykrztuśnie,
• przeciwnowotworowo,
• przeciwmiażdżycowo,
• regulują wypróżnienia i trawienie,
• uszczelniają naczynia krwionośne i je wzmacniają,

Wskazania:

• szkorbut,
• rekonwalescencja,
• niedobory witamin ,
• przeziębienie, gorączka, bóle gardła,
• wyczerpanie, osłabienie,
• nowotwory,
• choroby zakaźne,
• intensywne miesiączkowanie, laktacja, ciąża,
• choroby reumatyczne, zapalenie stawów (RZS),
• przerost gruczołu krokowego;
• stany zapalne nerek, układu moczowego,
• przewlekłe choroby skóry: owrzodzenia,
• stany zapalne jelit i żołądka;
• krwawienia dziąseł,
• pajączki, pękanie naczyń,

• 

• 

PRZETWORY Z DZIKIEJ RÓŻY: ( o przetworach i preparatach z roślin więcej TU):

Napar: 3 pełne łyżki suszonych rozdrobnionych owoców lub 2 łyżki liści zalewamy 2 szklankami wrzątku, pozostawiamy na 30 minut. Odcedzamy i pijemy 3-4 razy dziennie po szklance. Pijemy nie tylko wtedy, gdy jesteśmy podziębieni, ale na co dzień :), na stawy, kiepski nastrój, na serce…

Nalewka z dzikiej róży: szklankę suszonych owoców lub liści, albo 2 szklanki suszonych płatków zalewamy 500 ml wódki, zostawiamy na 14 dni, odcedzamy. Pijemy 2-3 razy dziennie po łyżce albo 1 raz 30 ml.

Nalewka z dzikiej róży to świetny, naturalny środek wzmagający apetyt oraz poprawiający przemianę materii i trawienie. Aby ją przygotować, wystarczy zasypać ½ kg owoców dzikiej róży szklanką cukru i zalać ¾ litra czystej wódki. Słoik ze składnikami odstawiamy w ciepłe miejsce i co parę dni nim potrząsamy.
Po upływie tygodnia miksturę przecedzamy przez gazę i przelewamy do ciemnej butelki, którą od tego momentu przechowujemy w lodówce.

Nalewka z suszonych płatków dzikiej róży

• 120 g płatków róży,
• pół litra wódki

Płatki zalewamy wódką i zostawiamy na miesiąc. Po tym czasie odcedzamy i przelewamy do docelowej butelki. Taka nalewka poprawia trawienie, pijemy ją po posiłku po łyzeczce. 🙂

Intrakt różany – pół kilo owoców róży rozdrobnić (przynajmniej rozgnieść), zasypać szklanką cukru i zalać 3/4 szklanki wódki, pozostawić na miesiąc. Taka „nalewka” jest świetna na poprawę przemiany materii.
Można również przyrządzić wyciąg na winie:
Szklankę świeżych owoców lub liści zalać 500 ml wina lub wódki o temperaturze około 75 stopni, pozostawić na 10 dni, odcedzić. Pijemy 2-3 razy dziennie po łyżce albo 1 raz 30 ml.

Te alkoholowe przetwory można mieszać z miodem w stosunku 1:1. W takim przypadku podwajamy dawkę terapeutyczną lub spożywamy łyżkę dziennie.

Suszenie:
Płatki róż pozbawiamy białych końcówek, np. nożyczkami, rozkładamy najlepiej nie myte na płaskiej powierzchni i suszymy w temperaturze pokojowej ( nie na słońcu!). Przechowujemy w zamkniętych pojemnikach do 2 lat.
Owoce oczyszczamy z czarnych końcówek i ogonków, umyte i osuszone rozdrabniamy, rozkładamy i suszymy w temperaturze 30-40 stopni w ciemnym miejscu przez około 2 tygodnie. Przechowujemy w zamkniętych pojemnikach do 2 lat.
Owoce warto suszyć w piekarniku. temperatura na początku nie powinna przekroczyć 80 stopni, następnie stopniowo zmniejsza się ją o 10 stopni co 15 minut.
Suszone owoce i suszone płatki nadają się dalszego przetwarzania- do wyrobu wina, nalewek, herbat, dżemów, soków, syropów.

DZIKA RÓŻA W KUCHNI

• 

 Syrop z owoców dzikiej róży 1: 

• 2 kg owoców z róży, można dodać trochę jej płatków 🙂
• 1 litr wody,
• 0,5-1 kg cukru- wg uznania,
• łyżeczka kwasku cytrynowego lub sok z 1 cytryny,

Od owoców odciąć czarne końcówki i ogonki, dobrze umyć, zalać wrzątkiem i zostawić na około pół godziny. Kiedy trochę zmiękną, należy je zblendować lub zmielić, przetrzeć przez sito aby pozbyć się skórek i pestek, następnie gotować z dodanym już cukrem przez około 20 minut, dodać na koniec sok z cytryny lub kwasek i gorące przekładać do wyparzonych słoiczków, odwrócić do góry dnem gorące i gotowe. 🙂

Syrop z owoców dzikiej róży 2: 

• 1 kg owoców,
• 2 litry wody,
• 0,5-0,75 kg cukru – wg uznania,
• 1 cytryna

Cytrynę wyszorować i pokroić w plastry, wrzucić do wody z cukrem i zagotować. Dodać umyte i rozdrobnione owoce dzikiej róży, gotować przez 15 minut. Syrop przetrzeć przez sito i wycisnąć dobrze sok. Zagotować ponownie i przekładać do wyparzonych słoiczków, odwrócić do góry dnem.

Konfitura z dzikiej róży: Konfitura jest znakomita jako nadzienie do pączków 🙂 i nie tylko…

• 1 kg owoców dzikiej róży,
• 6 szklanek cukru,
• 1 szklanka wody,

Odciąć ciemne końcówki i ogonki od owoców, przekrawać na pół i wyczyść środek z pestek i włosków. Cukier rozpuścić w szklance wody i gotować aż zgęstnieje, do wrzącego syropu dodać przygotowane owoce i gotować często mieszając przez 10 minut, usuwać na bieżąco piankę. W tym miejscu można dodać żelfix i zakończyć działania, przekładając od razu taką konfiturę do słoików, można jednak pokusić się o tradycyjne smażenie: następnego dnia smażyć konfiturę przez 15 minut, kolejnego dnia ponownie smażyć przez 15 minut, po czym gorącą przełożyć do wyparzonych słoiczków i odwrócić do góry dnem.

Dżem z owoców dzikiej rózy

• 1 kg owoców róży,
• 2 szklanki wody,
• 1 kg cukru
• sok z 1 cytryny,
• cukier waniliowy wg uznania,

Owoce umyć, odciąć czarne końcówki i ogonki, przekrawać na pół i usunąć pestki. Wodę zagotować, dodać połowę cukru i owoce, gotować 15 minut aż owoce róży staną się szkliste, pozostawić na całą dobę. Następnego dnia dodajemy pozostałą część cukru, sok z cytryny, cukier waniliowy i gotujemy aż dżem nabierze odpowiedniej konsystencji. Gorący dżem przełożyć do wyparzonych słoiczków, zamknąć, odwrócić do góry dnem i gotowe. 🙂

Dżem z dzikiej róży i jabłek:

• 300 g owoców róży,
• 1 kg jabłek
• 2 szklanki wody,
• 600 g cukru,

Oczyszczone owoce włożyć do garnka, zalać wrzątkiem i gotować 10 minut. Całość przetrzeć przez sito albo ostudzić i zmiksowac, dodac cukier i ponownie przełożyć do garnka, dodajemy jabłka starte na dużych oczkach, gotujemy tak długo, aż konsystencja będzie nam odpowiadała, po czym dżem przekładamy do wyparzonych słoiczków, odwracamy do góry dnem i gotowe.

Płatki róży utarte z cukrem.

• płatki róży – najlepiej pomarszczonej (japońskiej)
• dwa razy więcej cukru niż ważą płatki
• kilka kropelek soku z cytryny,

Do ucierania najbardziej nadają sie płatki róży pomarszczonej, inaczej japońskiej, niemniej nadają się do tego też inne odmiany. Płatki trzeba trochę przebrać, odrzucić nadgryzione i uszkodzone, odciąć jasną część płatków- bywa gorzka i trudno ją rozcierać. Najsmaczniejszy przecier jest wtedy, gdy ucierany jest ręcznie w moździerzu lub makutrze. Można skorzystać z blendera lub maszynki do mięsa, ale smak jest wtedy nieco inny, taki jakby płytszy. Płatki roży ucieramy 10 minut, po czym dodamy sok z cytryny i ucieramytak długo, aż cukier rozpuści się, a masa przypominać będzie przecier. Taką masę przekładamy do wyparzonych lub/i zdezynfekowanych spirytusem słoiczków.
Jeśli zdecydujemy się na ich niepasteryzowanie, trzeba zadbać o ich utrwalenie. Są przynajmniej dwa sposoby na ich zachowanie- przełożoną masę można zasypać wartwą cukru, lub wlać na wierzch odrobinę spirytusu, podpalić go i natychmiast zamknąć wyparzonym wieczkiem. Słoiczki warto przechowywać w lodówce. 🙂 A jeśli planujemy pasteryzację, powinna trwać około 15 minut.

Płatki róży z miodem – bardzo prosty i szybki przepis

• 300 g płatków róży – najlepiej pomarszczonej,
• 300 g miodu,

Przebrane, suche płatki róży rozcieramy wstępnie z odrobinką miodu i mieszamy z jego resztą stopniowo dodając miód do płatków. Ważne jest, aby wszystkie naczynia i sprzęty były suche, bowiem miód ma tendencję do pleśnienia i psucia się w obecności wilgoci. Całośc przekładamy do wyparzonych i suchych słoiczków, przechowujemy bez pasteryzacji w chłodnym miejscu.

Płatki róży pomarszczonej ucierane z cukrem i sokiem z cytryny

• 200 g płatków róż,
• 400 g cukru,
• sok z 1 cytryny,

Płatki róż myjemy i wstępnie osuszamy – np. na papierowym ręczniku. Układamy je na przemian z cukrem w suchym słoiku, przy czym na wierzchu warstwą powinien byc cukier, ubijamy aby płatki puściły sok, i cukier i odstawiamy na 12-15 godzin. Po tym czasie dodajemy sok z cytryny i ucieramy albo mielimy, aż całkowicie rozpuści się cukier. Takie płatki przekładamy do wyparzonych, suchych sloiczków i przechowujemy w lodówce. Na wierzch warto wsypac kilka ziarenek kwasku cytrynowego, który zakonserwuje przetwór.

Syrop z płatków róży fałdzistolistnej bez gotowania

• 500 g płatków róży,
• 700 g cukru,
• odrobina wody,

Płatki myjemy, odsączamy na sicie aby nadmiar wody odciekł, połączyć z cukrem i zmielić lub zblendować, przełożyć do słoika i zostawić na 6 godzin, aby płatkii uwolniły zapach i puściły sok. Płyn odcisnąć przez pieluchę tetrową lub gęste płótno, płatki przelać jeszcze odrobiną wody, aby wycisnąć jeszcze więcej, a uzyskany płyn podgrzewamy do maksymalnie 85 stopni mieszając tak długo, aż rozpuści się cukier. Opcjonalnie można dodać kilka kropel soku z cytryny lub kwasku. Gorący płyn przelewamy do małych wyparzonych słoiczków, odwracamy do góry dnem i gotowe. Przechowujemy w chłodnym, ciemnym miejscu.

DZIKA RÓŻA W KOSMETYCE

Zaskakujące jest to, że samo picie naparu z róży poprawia kondycję skóry, rozjaśnia ją, powoduje, że jest bardziej elastyczna, mniej zaczerwieniona, a to dzięki obecnym w niej licznym kwasom owocowym, karotenowi i witaminie C i kwercetynie.
Kosmetyki z różą rozjaśniają skórę, wyrównują koloryt, rozjaśniają piegi, poprawiają elastyczność, zmniejszają przekrwienie skóry. Największym zainteresowaniem cieszy się ekstrakt z dzikiej róży i olejek różany, który wykorzystywany jest między innymi do produkcji perfum, ma również działanie antydepresyjne.

źródła:
http://www.rozanski.ch/fitoterapia3.htm
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31184219/
mama-dobra-rada.pl/