Podagrycznik – na co pomoże, jak działa?

Podagrycznik jest jedną z pierwszych roślin pojawiających się wiosną w lesie. jest bardzo pospolity i trudny do pozbycia się z ogrodu, jeśli jakimś sposobem sie do niego przyplątał. Jest roślina jadalną i leczniczą, znaną już w Średniowieczu – jej spożycie rosło w okresach głodu, używano go głównie do przygotowywania zupy nazwanej barszcznicą oraz na surowo. W Polsce spożywanie tej rośliny nie jest zbyt popularne. Liście są aromatyczne z charakterystycznym lekko gorzkim selerowo- pietruszkowym posmakiem. Zbiór odbywa się od wiosny do września, a najsmaczniejsze są młode listki: w surówkach, sałatkach, sosach i zupach. Podagrycznik można przyrządzić jak szpinak (z czosnkiem i cebulką), czy pesto. Podagrycznik jest moczopędny, przeciwreumatyczny, przeciwzapalny i odżywczy. Zewnetrznie stosuje się go do okładania bolących miejsc w podagrze (dnie moczanowej), reumatyźmie i artretyźmie. W formie doustnej stanowi dobre źródło witamin oraz makro- i mikroelementów, zawiera żelazo, miedź, mangan, tytan, bor, potas, magnez, cynk, chrom, kobalt, witaminy C i A, a wszystko to jest obecne także w preparatach wodnych i etanolowych.
Podagrycznik jest jedną z moich ulubionych roślin, bedzie więc sporo….

• 

Preparaty z podagrycznika

Preparaty z wysuszonych lub świeżych liści podagrycznika są bardzo pomocne w przypadku podagry, bólów reumatycznych, hemoroidów, stanów zapalnych nerek i pęcherza, napary z ziela wykazują słabe działanie uspokajające, moczopędne i przeciwzapalne, a także regulują przemianę materii. Świeże liście przykładane do rany przyspieszą jej zagojenie.
Za tak silne działanie podagrycznika odpowiadają poliacetyleny: falkarindiol i falkarinol , których właściwości wiążą się z hamowaniem enzymów prozapalnych. Falkarindiol działa około trzydzieści razy silniej hamująco na enzym cyklooksygenazę (COX) niż chemiczny lek przeciwzapalny – idometacyna! Substancja ta wykazuje dzialanie cytotoksyczne, czyli takie, które może znaleźć zastosowanie w terapii nowotworów, bowiem działa na wiele różnych, ale najsilniej na gruczolakoraka przewodu pokarmowego (MK-1). Poliacetyleny warunkują działanie przeciwdrobnoustrojowe, m.in. przeciwko bakteriom Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis, Mycobacterium tuberculosis oraz opornych na izoniazyd Mycobacterium avium. Angelicyna, obecna w podagryczniku hamuje wzrost grzybów z rodzaju Aspergillus i Candida oraz Cryptococcus neoformans. Poliacetyleny pełnią dla rośliny funkcję obronną przed drobnoustrojami (tzw fitoaleksyny).

Zbiór: koniec kwietnia- początek października, największa zawartośc składnikow przypada na pierwszy tydzień maja
Co zbieramy: liście wraz z ogonkami

Podagrycznik zawiera:

• poliacetyleyny (poliiny): falkarinol, falkarindiol, falkarinon, falkarinolon,
• białka,
• tłuszcze,
• węglowodany: glukoza, fruktoza, umbeliferoza
• cholina
• lektyna,
• kwasu palmitynowy,
• β-sitosterol,
• chlorofil,
• flawonoidy,
• kumaryny, furanokumaryny: angelicyna
• karoteny,
• kwasy organiczne,
• sole mineralne,
• terpeny,
• olejki eteryczne,
• prowitaminę A,
• witaminę C

Działanie i wskazania dla podagrycznika:

• w leczeniu dny moczanowej (podagry, stąd tez nazwa 😉 ),
• bóle nerwu kulszowego (rwa kulszowa)
• działanie odżywcze,
• słabe uspokajające,
• moczopędne,
• przeciwzapalne w leczeniu stanów zapalnych nerek i pęcherza, pomocniczo w kamicy nerkowej,
• żylaki odbytu,
• poprawia przemianę materii.
• surowe liście przyspieszają gojenie się ran,
• z surowych liści robimy oczyszczające i rozgrzewające maseczki, poprawiają oddychanie skóry

PRZETWORY Z PODAGRYCZNIKA 

( o przetworach i preparatach z roślin więcej TU):

Okłady: Rozgnieść umyte liście i przykładać na rany, bolące stawy i ukąszone przez owady miejsca, można zastosować jako maseczkę kosmetyczną – zadziała rozgrzewająco i poprawi oddychanie skóry. Okłady możńa wykonać również z naparu.

Napar: Łyżkę świeżych lub suszonych listków zalać szklanką wrzątku, odcedzić po 10 minutach, pić 3 razy dziennie. Naparu można uzyc do okładów na gazę i owijania bolących stawów.

Sok: Podagrycznik zebrany najlepiej rano rozdrobnić, przepuścić przez maszynkę do mięsa, wycisnąć sok ( w sokowirówce, wyciskarce), rozcieńczyć przegotowaną wodą lub innym płynem w proporcji 2-3 razy więcej wody niż objętość soku. Przez pierwsze siedem dni pić nie więcej niż 2 łyżki stołowe soku, rozcieńczonego w połowie szklanki płynu, każdego tygodnia dodawać 1 łyżkę stołową soku ale nie przekraczać 5 łyżek dziennie. Taka kuracja ma działanie oczyszczające i odtruwające.

Smak podagrycznika najbardziej przypomina mi seler. Nada się do posypania zupy, sosu, zapiekanek, sałatek… myślę, że ograniczać na siłę jego zastosowań nie warto. 🙂 Oto kilka sprawdzonych propozycji.

Kiszony podagrycznik:

• liście podagrycznika z ogonkami
• 2 liście chrzanu (na słoik)
• woda,
• sól,
• czosnek,

Listki muszą zostać dobrze umyte – upycham je w słoiku, przekładam czosnkiem i czasem chrzanowymi listkami (niekoniecznie, ale warto 😉 ), zalewam gorącą solanką (łyżka soli na litr wody), zakręcam i gotowe.

Podagrycznik duszony: 

• szklanka listków podagrycznika,
• 2-3 łyżki oliwy,
• 2-3 cebule,
• 2-3 ząbki czosnku,
• odrobinka gałki muszkatołowej,
• 3 ziemniaki,
• śmietana,

Umyć listki, odsączyć. Na oliwie zeszklić cebulę, czosnek, dodajemy osuszone pocięte listki podagrycznika i chwilkę dusimy aby zmiękły. dodajemy pokrojone w kosteczkę ziemniaki, solimy, doprawiamy gałką muszkatołową i ciągle mieszając dusimy aż ziemniaki zmiękną. Możemy- nie musimy dodać 2-3 łyżki śmietany.

Pesto z podagrycznika:

• szklanka liści podagrycznika
• oliwa z oliwek
• sól

Liście zmiksować z solą, przełożyć do wyparzonych niedużych słoiczków, zalać oliwa tak, aby pokryła listki. W piwnicy przechowa się przez kilka miesięcy. Warto pokusić się o wersję bardziej wyrazistą w smaku i bogatszą:

• 200 g liści podagrycznika,
• 75 g startego parmezanu,
• 20 g prażonych orzechów włoskich
• 125 ml oliwy z oliwek
• sól, pieprz

Zmiksować wszystko, oliwę dodawać na końcu, przełożyć do wyparzonych słoiczków, jeśli jest taka potrzeba– dolać do słoika oliwę aby zakryła całość.

Wiosenna sałatka z podagrycznika

• główka sałaty lodowej,
• 3 pomidory,
• garść listków podagrycznika,
• garść listków bluszczyku kurdybanka,
• garść liści czosnku niedźwiedziego (jeśli jest dostępny)
• 2 łyżki oliwy,
• 1,5 łyżki soku z cytryny,
• łyżeczka majonezu,
• łyżka naturalnego jogurtu,
• pieprz, sól,
• odrobina miodu,

Sałatę i zioła umyć i osuszyć, pomidory pokroić na ćwiartki lub ósemki ( jak kto lubi), listki sałaty i ziół rozdrobnić, wymieszać i polać schłodzonym sosem sporządzonym z pozostałych składników.

Sałatka z jajkami, rzodkiewką i kukurydzą:

• 4 jajka
• pęczek rzodkiewek
• pęczek szczypioru,
• pól puszki kukurydzy
• dwie spore garści liści podagrycznika
• łyżka majonezu
• pół kubeczka jogurtu naturalnego
• 2 ząbki czosnku lub 2 łyżeczki chrzanu (do wyboru)
• pół łyżeczki soku z cytryny
• odrobina miodu,
• sól,pieprz

Jajka ugotować, posiekać, rzodkiewki pokroić w plasterki lub posiekać, liście podagrycznika i szczypior posiekać wymieszać z wszystko z kukurydzą, polać sosem i doprawić wg uznania.

Przyprawa z kminkiem lub jagodami jałowca:  na 50 g wysuszonych liści podagrycznika dodać 50 g suchych nasion kminku (lub jagód jałowca), razem zmielić. Przechowywać w chłodnym ciemnym miejscu w szklanym słoju i używać do doprawiania potraw. 
przepis wg Nadieżdy Stogowej,

żródła:
http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2012_244-249.pdf
Cisowski W. Związki flawonoidowe w zielu Aegopodium podagraria L., Herba Pol 1985; 31(3-4):137-40. 2. Nowak B. Leksykon roślin ozdobnych i użytkowych. WP, Warszawa 2000; 192
http://www.czytelniamedyczna.pl/4277,podagrycznik-pospolity-aegopodium-podagraria-l.html
B. Żak-Cyran:”Energia życia. Energia pożywienia”.